Losbandig of toch met de rem op: dat er gefeest, geshopt en gereisd zal worden als we allemaal gevaccineerd zijn, staat vast. Maar wat na die kortstondige euforie? Hoe gaat ons leven er de komende jaren uitzien?
Volgens sommigen mogen we dromen van een heruitgave van de 'roaring twenties', een periode van ongebreidelde levenslust en vooruitgang. Maar zullen we ook echt een collectieve charleston dansen? Cultuursocioloog Walter Weyns (UAntwerpen) blikt vooruit op ons leven na de pandemie:"Unieke fenomenen hebben zelden de neiging om de wereld drastisch te veranderen."
De strijd tegen het virus is toch een redelijk unieke gebeurtenis in ons leven. En unieke fenomenen hebben zelden de neiging om de wereld drastisch te veranderen.
"De roaring twenties waren het gevolg van een cluster aan historische ontwikkelingen. Om er maar één te noemen: de markt van de consumptiegoederen kwam toen pas echt op gang. Door de elektrificatie kwamen een boel producten op de markt die het dagelijks leven veranderden: dat gaf een ongekend gevoel van bevrijding. Als je kijkt naar onze huidige economie, dan zie je toch dat die helemaal in het teken staat van de transitie naar ecologisch verantwoord produceren en consumeren. Onbesuisd en onbekommerd kopen, après nous le déluge: niet van deze tijd."
"Als we over drie of vier jaar terugblikken op de crisis zullen we, denk ik, vaststellen dat dit geen game changer was. Virologen voorspellen nu wel dat we nog vaker met pandemieën te maken zullen hebben, maar voor ons, hier en nu, is de strijd tegen het virus toch een redelijk unieke gebeurtenis in ons leven. En unieke fenomenen hebben zelden de neiging om de wereld drastisch te veranderen. Juist doordat ze niet structureel zijn. Wat wel speelt, zijn langetermijnfenomenen zoals de klimaatcrisis. Die zal ons gedrag de komende jaren veel meer beïnvloeden dan de pandemie."
Of we, zoals Marc Van Ranst voorspelt, elkaar nooit nog een hand zullen geven bij een begroeting? Dat durf ik toch serieus te betwijfelen.
Toch erkent ook Weyns dat we een aantal zaken uit deze crisis zullen meenemen naar de volgende jaren. "De gezondheidszorg zal zich beter voorbereiden op nieuwe epidemieën en in de economie en in het onderwijs zullen de nieuwe vormen van elektronische communicatie niet weglopen. Maar of we, zoals Marc Van Ranst voorspelt, elkaar nooit nog een hand zullen geven bij een begroeting? Dat durf ik toch serieus te betwijfelen. Mensen zijn tactiele wezens. We willen elkaar niet alleen aankijken maar ook besnuffelen, vastpakken. Dat is een knop die je niet zomaar eventjes kunt omdraaien. Het is ook niet wenselijk: stel je voor dat kinderen minder aangeraakt worden, of elkaar minder aanraken, dat zou leiden tot ontwikkelingsstoornissen."
Dat de Covidcrisis niet voor een revolutionaire omwenteling zal zorgen, daar is ook veranderingspsycholoog Herman Konings het mee eens. Maar dat ons leven er eind 2021 anders zal uitzien dan twee jaar geleden, staat voor hem evenzeer vast.
"In de psychodiagnostiek delen we de mensen soms in op een schaal van extreem extravert tot extreem introvert", zegt hij. "Ongeveer 1 op 6 is extreem extravert: hij of zij wil terug naar het oude normaal. Weg met die mondkapjes, het voorbije jaar zo snel mogelijk vergeten. Een op zes is extreem introvert: deze mensen zullen de komende jaren zo veel mogelijk in hun kot blijven en zullen allicht nooit nog handen schudden. De gedragingen die ze de voorbije maanden hebben aangeleerd, hebben ze geïnternaliseerd. Maar de belangrijkste groep, vier zesden, schippert tussen die twee uitersten. Een concreet voorbeeld: als alles voorbij is, kunnen we weer naar de cinema. Maar het bioscoopbezoek zal nooit meer op hetzelfde niveau komen als voor de Covidcrisis: de introverten zullen ruimtes met veel volk mijden en wie minder last heeft van smetvrees, heeft de voorbije maanden Netflix en Streamz ontdekt. Als bioscopen cijfers van voor de crisis willen halen, zullen ze hun aanbod moeten uitbreiden: voor een 'live' concert van de Foo Fighters, bijvoorbeeld, die aan de andere kant van de wereld op een podium staan, ga je wel nog enkele zalen vol krijgen."
Bedrijven gaan opleggen dat de werknemer x aantal dagen per week naar kantoor moet komen. Dat gaat vrij snel tot gevolg hebben dat er kantoorruimte wordt afgestoten.
Wat hebben we nog massaal ontdekt in 2020? De takeaway. "Ik zie de restaurants wel opnieuw vollopen omdat de ervaring om bediend te worden toch nog iets anders is dan zelf te moeten klooien met die piepschuimen bakjes", denkt Konings. "Maar iets algemener, de e-commerce, die gaat niet meer weg. Het is één van de vele megatrends - of liever: beschavingsprocessen - die een versnelling hebben gekregen tijdens de crisis."
Nog zo eentje: telewerk. "Zeer zeker een blijvertje", zegt econoom en arbeidsmarktexpert Stijn Baert. "Niet op het huidige niveau, waarbij veel mensen verplicht worden om zo goed als altijd van thuis te werken. Maar wel méér dan voor 2020. Voor de coronacrisis mochten werknemers x aantal dagen telewerk per maand inschrijven, nu denk ik dat het omgekeerd wordt: de bedrijven gaan opleggen dat de werknemer x aantal dagen per week naar kantoor moet komen. Dat gaat vrij snel tot gevolg hebben dat er kantoorruimte wordt afgestoten."
En dat heeft dan weer een impact op de arbeidsmarkt: kantoren die er niet meer zijn, hoeven niet meer gepoetst te worden. De cafetaria’s mogen kleiner en zullen op minder personeel draaien. De broodjeszaken en restaurants in de buurt zullen minder omzet draaien, enzovoort. "Tegelijk vergt de pakjeseconomie een hoop andere jobs", zegt Baert. "We zullen sneller dan verwacht verplicht worden om te heroriënteren naar sectoren van de toekomst: 'heropleiden, heropleiden, heropleiden' wordt het nieuwe 'jobs, jobs, jobs'."
In tegenstelling tot Walter Weyns wil Baert het neoliberalisme nog niet begraven. Hij ziet zelfs een verrijzenis. "Voor de coronacrisis groeide het besef dat er een rem moest komen op de economische groei: te veel vervuiling, overdreven gebruik van grondstoffen. Maar nu hoor ik zelfs linkse partijen zeggen dat economische groei absoluut nodig is om de schulden van de crisis weg te werken."
Niet onbelangrijk, denkt ook Herman Konings. "Verandering in gedrag komt er niet alleen door wat individuen of groepen willen. Je moet ook kijken naar hoe de overheid en de industrie ons in een bedeelde richting probeert te nudgen."
Gezondheid, empathie en solidariteit
Op individueel niveau zullen we alleszins bewuster en gezonder gaan leven, denkt Herman Konings. "Gezondheid is een beschavingsproces. Dachten we vroeger vooral curatief, dan zijn we nu versneld opgeschoven naar een preventieve benadering. De notarissen hebben het deze week nog verkondigd: iedereen wil een huis met een tuin. Voor de zuurstof, een vijand van virussen. Iedereen heeft meer planten in huis, het gebruik van hout in de bouw neemt toe: zelfs appartementen worden nu in hout gebouwd om op die manier onzuivere luchtstromen te kunnen filteren. Op het vlak van voeding heeft clean eating een enorme boost gekregen: de versafdelingen van de supermarkten hebben vorig jaar 5% meer verkocht dan het jaar voordien."
We zijn ook betere, evenwichtigere mensen geworden, vindt Konings. "Er is zo veel aandacht geweest voor angst, onzekerheid en twijfel dat er een enorme drempelverlaging richting psychologie en mental coaching is gekomen. We zullen in de toekomst sneller en vaker professionele hulp zoeken als we het moeilijk hebben. Dat betekent dan weer dat we met zijn allen gemakkelijker over onze gevoelens zullen praten. Ook met familie en vrienden. Deze ochtend hoorde ik Thibault Christiaensen, de punkrocker van Equal Idiots, op Studio Brussel vertellen dat hij samen met zijn vriendin een nieuwe serie had bekeken en daarbij een traantje had gelaten. Nog niet zo heel lang geleden zou hij keihard uitgelachen zijn, nu werd er positief op gereageerd. De meesten van ons hebben het vaccin nog niet gekregen, maar een shot empathie en solidariteit hebben we wel al gehad: hoe lang is onduidelijk maar het zal ons toch een hele tijd behoeden voor cynisme en pessimisme."
Impact op de evenementensector?
Dat deze sociale wijzigingen ook impact zullen hebben op de evenementensector staat vast. Nu we allemaal online evenementen omarmt hebben zullen die niet meer verdwijnen. Er zijn immers evenementen die met de juiste online event technologie prima georganiseerd kunnen worden en dat heeft voordelen. Echter hebben we allemaal nood aan live ontmoetingen. Evenementen komen dus zeker terug! We zien nu al het aantal aanvragen voor hybride events, evenementen en trouwfeesten op eventplanner.be terug stijgen.
Hoe zie jij de toekomst van events? Laat het ons weten in een reactie onder dit artikel!
