Wat als een uitvaart een evenement wordt?

Transcript

Zit er toekomst, voor de evenementensector, in de dood? Sophie Naze en Katrijn Desteghe willen de taboes doorbreken en een alternatief bieden voor een klassieke uitvaart.

Dag Katrijn, dag Sophie, welkom in de studio.

Goeiemiddag.

Jullie hebben een opmerkelijk plan: uitvaarten.

Ja.

Absoluut.

Hoe kom je erbij, om vanuit de evenementenwereld, richting uitvaart te gaan?

Goh, wel, ik denk dat er sowieso een gigantisch taboe hangt, rond alles wat met uitvaart te maken heeft. We praten niet graag over de dood. We praten niet graag over begrafenissen.

Dat komt meestal heel onverwacht. Voor sommigen, jammer genoeg, ook soms eens niet onverwacht. Maar er wordt eigenlijk heel vaak rondgewandeld.

En in de evenementen, zoals de meesten ons nu kennen, met KonseptS, hebben wij vooral een focus op positieve emoties. Heel vaak in een bedrijfscontext. Het is niet allemaal heel zwaar. Het gaat over, allez, meestal iets leuks, samen iets beleven, noem maar op.

En eigenlijk, in mijn leven algemeen, ben ik heel fel bezig met emoties. En verdriet is zo één, die eigenlijk, ja, ook bij iedereen aanwezig is. Maar daar praten we liever niet teveel over. Zeker met social media. We gaan dat allemaal wel wat uit de weg. Het is allemaal tof.

Maar dat verdriet is wel essentieel. Ik zeg altijd: zonder pijn, geen fijn. En dat is gewoon omdat het bij het leven hoort.

Dat is zo.

En dat is eigenlijk een ambitie, voor mij persoonlijk als mens ook, om, ja, die emotie verdriet, dat dat toch wat meer bespreekbaar wordt. En meestal, het grootste verdriet komt natuurlijk als we iemand moeten achterlaten.

Nu, als we het over uitvaarten hebben, dan is dat toch het vakgebied van begrafenisondernemers?

Waarom, als evenementenbureau, daarmee bezig zijn?

Omdat wij voelen dat er toch wel echt een nood is. Die voelen we in onszelf al en ook in de context waar we ons zelf in bewegen.

Dat er een nood is aan: hoe heb ik geleefd en zo wil ik ook gaan. Zo wil ik mijn laatste afscheid. De koffietafels horen niet meer zo tot ons alledaags bestaan.

Ja, het is ook altijd hetzelfde, hé.

Het is inderdaad altijd hetzelfde. En wij willen daar juist naast bieden van: het mag op jouw manier zijn. Van a tot z mag jouw uitvaart, jouw overlijden, jouw laatste reis, bij wijze van spreken, mag op jouw manier gaan. Dat kan van de juiste muziekkeuze, tot het juiste eten. Misschien wil je gewoon een feestje. Wil je een tent in de tuin. Alles kan, hoe jij het wilt. En dat vind ik toch wel een heel belangrijke. Omdat: we leven allemaal, maar we gaan ook allemaal dood.

Zoals Sophie net zei van: we praten daar niet graag over, dat is een beetje taboe geworden. En we willen dat vooral uit de taboesfeer halen en het, terug, een onderdeel maken van: wat ook een feest kan zijn.

Ja, maar dan toch even nog terugkomend op die begrafenisondernemer. Is er dan ook nog een verdeling van: wat doen jullie en wat doen zij?

Zeker en vast. Want uiteindelijk is begrafenisondernemer zijn, echt een expertise. Die wij niet hebben. Dus ik denk dat we vooral moeten kijken naar de samenwerkingsverbanden.

We hebben ook natuurlijk ons licht al opgestoken, uiteraard, voor we hier in de studio kwamen. We zijn al een tijdje bezig met het project, dus we hebben ook echt met veel mensen gesproken.

En zij hebben ook die nood, hé. Zij voelen ook dat mensen op een andere manier bij hen binnen komen, dan voeger.

En de pure taak van een begrafenisondernemer, als je die eigenlijk nog bekijkt, ja, die kan je ook nooit wegdenken. Die hebben hun handen vol, meestal op een week, of vijf... vijf dagen tot een week tijd, met de voorbereidingen. En dat gaat echt specifiek over: de persoon is overleden, die moet vervoerd worden. Ja, die moet bewaard worden, om het nu eventjes zo te zeggen. Die moet dan opgebaard worden voor de familie, om te groeten. De administratie moet gebeuren. Er moet naar de gemeentes gegaan worden. Er moet een plaats gekozen worden. Dus ja, die zaken allemaal. Op zich is dat al een fulltime taak. En al die extra vragen, waar ze misschien wel voelen, dat die nood er is...

Want ze bevestigen echt van: de nood is er. Mensen willen iets anders, mensen vragen ons: kunnen we het in de tuin doen, of kunnen niet op een andere locatie dan hier in de aula. Want je hebt prachtige aula's. We zijn al van kerken naar aula's gegaan. En super, allemaal fantastisch.

Maar zelfs nu zitten we zo een stapje verder, dat mensen misschien zelfs de aula eventjes in vraag stellen. En toch liever misschien op de plaats waar ik getrouwd ben? Of op de plaats waar ik mijn laatste leuke tijd heb beleefd, met mijn familie, of zo. Dus daar eigenlijk. Dus meer een aanvulling, echt een...

Nee, niet "meer een". Een aanvulling op de begrafenisondernemer. Dus dat stuk blijft sowieso. In die optiek werken we echt dan ook wel met hen samen.

En ja, dat is heel de insteek.

En op wie richt je je dan? Want, je hebt de persoon zelf, die ziek is, of misschien nog niet ziek is. Die bepaalde wensen heeft. Maar ja, dat kan zijn, dat dat heel lang op voorhand is.

Of je hebt de weduwe of weduwnaar, maar dan moet het heel snel gaan.

Ja, absoluut. Wij richten ons naar beide.

Iedereen denkt wel eens na over zijn eigen dood en daarom hebben wij ook een wensakte. Die ofwel online, ofwel dat ik aan huis kom, dat we die samen kunnen invullen. En dan weten we op voorhand al van: hoe wil jij jouw afscheid geregeld hebben? En dat is op voorhand vastgelegd. Wij bewaren dat ook voor jou. Dus dat is eigenlijk helemaal geregeld, van a tot z.

Maar het gebeurt inderdaad ook dat er overlijdens zijn, nu, en niemand heeft zich daarop kunnen voorzien. En ook dan kunnen wij gebeld worden, heel zeker. En dan gaan we samen kijken, samen, in gesprek met de familie, met de nabestaanden, met de weduwe, met de ouders, eventueel, met de vrienden, van: wie was deze persoon en hoe zou hij of zij het gewild hebben? En hoe willen jullie het?

En dat we zo samen kunnen gaan kijken, naar de puzzel, om zo een zo mooi mogelijk afscheid te kunnen maken.

Wat betekent dat voor een organisator, voor een evenementenbureau? Want wij roepen, als sector, altijd al van: ja, liefst een jaar op voorhand komen. Want dan kunnen wij alles heel mooi voor u plannen. En zeker niet last minute.

Nee, klopt.

Maar hier stelt zich toch een probleem?

Een probleem moet het niet zozeer zijn, want uiteindelijk is het proces erachter een heel...

Het verhaal, of het nu eigenlijk een blij evenement is, of de evenementen die we nu al doen, of dit, het gefaseerd werken en de taken die erin moeten gebeuren, zijn eigenlijk gewoon identiek.

Dat draaiboek is heel hetzelfde.

Heel eerlijk, het is een beetje een copy/paste van het model erachter. Van: wat moet ik doen? Ja, ik moet op intakegesprek gaan. Oké, dit intakegesprek is natuurlijk van een ander emotioneel niveau. Maar het is wel dezelfde werkwijze. Je probeert voeling te krijgen met, op dat moment, uw doelgroep, zijnde die familie, die vrienden, hoe beleven die dat? Met de overledene. Je probeert eigenlijk dat verhaal te construeren, volgens hen. Dus, je gaat echt op intakegesprek. En na dat intakegesprek wordt er letterlijk gebrainstormd. Van: oké, wat gaan we doen? Naar waar gaan we?

Natuurlijk kunnen we daaruit putten, uit onze ellenlange lijst met mogelijk partners voor locaties en...

Dus we zijn, ik denk net door de expertise van KonseptS, want dat is natuurlijk een gevolg, heel snel, heel operationeel. En laten we eerlijk zijn, in ons vak, momenteel, is ook alles last minute. De kans dat er nog evenementen zijn, heel fel op voorhand, die is toch ook minder en minder. Dus we zijn er echt op getraind, hé. Dus op dat vlak, geen probleem.

Ja, maar uw verwachtingen, naar partners toe, wil dan ook zeggen van: oké, binnen drie dagen moet je hier staan, hé.

Ja, klopt. Dus dat maakt dat je uw portfolio nog meer uitbreidt, hé. Dat je echt specifiek in die materie wel...

Ja, alle partners zullen het weten, dat het voor die materie is. En ze gaan er ook op voorhand mee kunnen in zee gaan, of niet, hé. Er gaan er ook heel duidelijk zijn, die zeggen van: oké, maar dan of dan lukt het voor ons niet.

Nu, het verschil ook: wij doen vooral B2B evenementen. Ja, doodgaan, dat gebeurt. Dat is niet in een bepaald piek- of dalmoment. Dat gebeurt het hele jaar door. 

Je plant dat niet, hé.

Nee, voilà. Dus in die optiek, zijn er dan ook weer wat mogelijkheden voor, op andere momenten ook business te hebben, die je misschien, als partner, anders ook niet hebt. Dus het heeft wel opportuniteiten.

Merk je, bij leveranciers: staat iedereen daarvoor te springen? Of merk je dat er ook zijn, die zeggen van: dat is een materie... Of dat is toch iets...

Omwille van die taboesfeer. Of omwille van het feit dat het last minute is. Daar blijven we liever vanaf.

Nee, ik denk dat de meeste, waar we het nu al mee besproken hebben, hebben echt zoiets van: wauw, wat jullie gaan doen, dat is echt...

Ja, daar is nood aan. En daar willen we ook ons steentje toe bijdragen. Want iedereen... Het raakt iedereen ook persoonlijk, hé. Jij hebt net wel, ergens in de familie, iemand of iets...

Je komt er eigenlijk bijna elke maand wel, op één of andere manier, eens mee in contact. Of zelfs misschien dagelijks of wekelijks, als je er begint over na te denken en er echt eens bewust bij stilstaat. We staan er niet bij stil. En dat alleen al. Gewoon het feit van het bespreekbaar maken. We zien het nu ook, dankzij het mooi programma ook, op VRT geweest. Komen te gaan. Je ziet dat er iets leeft.

Ja, absoluut.

Ook bij begrafenisondernemers zelf. Dat er iets verandert. En ik denk daar vooral: laten we eens terug, als mens, met elkaar praten. Maar ook die dingen niet uit de weg gaan. Ik denk dat dat ook nog ons hoofddoel is.

We gaan dat ook doen. Eén van onze dienstverleningen, gaan ook workshops zijn. Die Katrijn gaat geven. Het klinkt misschien wat raar: een workshop met uw familie, om het eventjes over onze dood en de toekomst te hebben. Maar dat zou echt, op zich, het verdriet kunnen draaglijker maken.

Dat is ook wel geen makkelijk...

Want je zegt het daarstraks, hé: je hebt blije evenementen en dit zijn minder blije evenementen. Met zo'n blij evenement: yeah, right, we gaan ertegenaan. En laat ons samenzitten voor die brainstorm en het kan, hoe gekker, hoe liever.

Maar dat vergt toch van jou, als contactpersoon op zo'n moment, toch ook heel erg veel? Om in zo'n situatie, tussen dat verdriet, te kunnen werken.

Ja, dat klopt. Dat klopt. Dat is niet altijd evident, natuurlijk. Want er komt een hele lading, die niet zo fijn is. Waar heel verdriet en pijn mee gemoeid is, om het zo te zeggen. Maar dat is wat ik wil doen. Dat is wat ik mag doen, kan doen. En dat is, ja,...

Dat hoort bij mij. Om mensen te begeleiden in rouwen. Je hebt het leven, je hebt de dood. En daar tussenin zit heel veel vreugde, maar ook heel veel rouwen. Heel veel: hoe ga je hiermee om? En ik heb daar de scholing voor. Ik heb daar het invoelen voor. Het hart voor, dank u wel.

Niet onbelangrijk.

Ja, maar nee, je moet heel empathisch kunnen zijn, om dat überhaupt te...

Allez, ik denk dat dat voor alle begrafenisondernemers ook geldt.

Tuurlijk, ja.

Dat alleen al is een vak apart.

Ja, ja. Maar hoe meer je daarover gaat spreken met mensen, zoveel te meer ga je ook voelen, hoe niet-zwaarbeladen dood of rouw is.

Wij hebben er iets van gemaakt van: er mag niet over gesproken worden, dus het is sowieso zwaarbeladen. Maar als je zelf gaat nadenken van: hoe wil ik eigenlijk mijn begrafenis? Ik kan me heel goed inbeelden, welk fantastisch feest dat gaat zijn. En als je dat samen kan bespreken met de mensen, die er voor jou toe doen, dat kan een heel mooie bespreking zijn. Dat hoeft daarom niet alleen maar kommer en kwel te zijn. En om dat ook te zien en dat ook te voelen, hoezeer leven staat naast de dood, dat is het mooiste geschenk, wat ik aan mijn cliënteel kan doorgeven.

Ik las in de informatie die jullie doorstuurden, en het is daarnet ook al heel kort aan bod gekomen, ook als je niet ziek bent, kan je daar eigenlijk al over nadenken. En dan...

Hoe noemden jullie het? Een wil...

Een wensakte.

Een wensakte. Maar wat is dat dan precies. En wat komt daarin?

Ja, dat is eigenlijk dat je zelf kan kijken, individueel, of met jouw familie, of met jouw gezin: hoe wil ik het? Hoe wil ik dat mijn begrafenis geregeld wordt? Wil ik een witte kist? Wil ik misschien helemaal geen kist? Wil ik in een rieten mand, met een lijkwade? Wil ik in de aula en gecremeerd worden? Of wil ik net een heel mooi tuinfeest, met witte tenten? Wil ik op een podium staan, of net niet? Wil ik een bandje, of net niet? Die dingen kunnen allemaal in die wensakte opgetekend worden.

Dat kan ofwel gewoon vanuit je luie stoel, thuis, via een app, via internet, dat je het zelf invult. Of het kan ook, dat iemand van ons aan huis komt en dat we er samen over gaan spreken, het samen invullen.

En het voordeel bij ons is, dat we het ook echt wel gaan bewaren, voor jou. En als het moment gekomen is, en hopelijk is dat pas binnen twintig jaar, bij wijze van spreken, dan gaan wij ervoor zorgen, dat die wens, die in die akte staat, dat die echt wel uitgevoerd gaat worden.

Ja, want dat is natuurlijk het volgende probleem, hé. Ik kan dat invullen. Maar misschien heb ik dat ook aan niet teveel mensen gezegd. Het moet ook wel boven komen, op het moment dat het nodig is, hé.

Ja, dus in de opmaak van de tool, nu, want daar zijn we ook volop mee bezig, dus die is nu nog niet actief.

Maar dat vraagt heel wat langetermijndenken ook, hé. Want ja, je moet effectief wel ook die akte ergens bij mensen krijgen. Dus heel dat verhaal, zijn we nu procesmatig aan het bekijken. Met de webbouwers, om: hoe kunnen we dat effectief optimaliseren? Dat we die tool ook echt hebben. Dat, letterlijk, je vanuit de zetel...

Het is misschien een beetje raar, hé. Vanuit de zetel, eens samen met je partner. Maar, als ik met vrienden praat of zo, iedereen praat er toch wel eens over met zijn partner. En ik heb zelf dan een partner, die dan zo...

Elke keer als ik een liedje hoor op de radio, dan zeg ik: oh, dat hé, dat moet...

Dan zegt hij: maar allez, kun je dat nu, alstublieft, eens opschrijven? Maar ik doe dat dan niet. Of ik deed dat niet. Ja, en het is eigenlijk daar ook een beetje door, dat ik die bewustwording had van: ja, inderdaad, ik wil geen muziek, die ik niet zelf keigoed vond.

Ja, en het is ook zo, hé. Ik heb het recent helaas ook moeten meemaken. Als het dan zover is, dan moet het zodanig snel gaan, dat tegen dat je dan...

Niemand is daarmee bezig.

Tegen dat je dan alles herinnerd hebt, van hoe het moest zijn, is het gepasseerd.

Ja, de emotie neemt ook over. Je zit zo in de emotie van: wat gebeurt er nu? Dat het verstand het eigenlijk niet meer kan bedenken. En door die wensakte, op voorhand, er al te hebben, kan je gewoon in de emotie blijven en wij zijn dan wel het verstand voor jou.

Ja, een mooi project.

Dat is mooi gezegd, Katrijn. Zeg, amai. Zo goed had ik het nu ook absoluut niet kunnen zeggen.

Soms zijn er van die momenten.

Nee maar, een heel mooi project. Heel veel succes daarmee.

Dank je wel.

Ik hoop dat jullie heel veel mensen kunnen helpen.

Dat hopen wij ook.

En bedankt voor de komst naar de studio, hé.

Heel graag gedaan, bedankt voor de uitnodiging.

En u, bedankt voor het kijken. Alweer tot volgende week.