Transcript
Je ziet ze steeds vaker: live webinars. Een virtuele presentatie voor een online publiek. Deze nieuwe vorm van presenteren vereist een andere presentatiestijl dan we gewend zijn. Otto Wijnen vertelt hoe je dat aanpakt.
Dag Otto, welkom in de studio. Vandaag gaan we het hebben over webinars.
Ja.
Je bent niet de grote expert op dat vlak, zeiden we daarnet.
Nee.
Maar je bent er wel mee aan het experimenteren.
En ik weet heel veel van presenteren, dat wel. Ja, webinars is natuurlijk een heel mooi medium. In deze tijd beschikt iedereen met een laptop over de mogelijkheid om wereldwijd lessen te kunnen geven, of live video te kunnen doen uitzenden. Vijftien jaar geleden was dat natuurlijk ondenkbaar. Dat je als eenmanszaak, of als klein bedrijf, zelfs als groot bedrijf, om een eigen televisiekanaal te hebben. Dat bestond helemaal niet. Nu kan dat opeens. Dus dat is een fantastisch krachtig middel om je kennis te delen. Dus ja, als presentatietrainer en -coach, had ik zoiets: ik moet daar iets mee. Ik wil daar mee leren, ik wil dat ontdekken. En goed, daar ben ik een heel eind mee bezig.
En wat ontdek je zo? Waar loopt het goed en waar loopt niet goed?
Je snapt natuurlijk wel dat, als ik dan een webinar ga geven, dan wil ik natuurlijk meteen op het hoogste niveau een webinar geven. Dan wil ik niet één simpel cameraatje hebben. Nee, dan moeten er meteen meerdere camera’s zijn. Afijn, waar ik tegenaan loop is dus mijn eigen overtuiging dat het zo goed moet zijn en dat het meteen allemaal technisch moet zijn. Als je nu bezig bent met webinars zou ik zeggen, begin lekker klein, gewoon met dat cameraatje in je laptop.
Ja, want als je naar het succes van een aantal YouTubers kijkt, die pakken gewoon hun telefoon.
Precies. Het zit ‘m niet in de vorm, en ik denk dat het vooral in de inhoud zit.
Maar er zijn misschien toch wel een aantal basics die goed moeten zijn. Ik kan me voorstellen: licht, geluid, dat je toch op zijn minst verstaanbaar bent.
Ja, het is maar wat voor indruk je wil maken. Kijk, als inderdaad je kracht ligt op de actualiteit, en op de frisheid, en op de humor, dan is een grijzig slecht beeld met een hoge korrel misschien minder relevant. Maar ik denk ook wel dat het publiek steeds verwender wordt en dat je niet meer aan kunt komen met een, met een aardappel, zal ik maar zeggen. Het moet wel echt een beetje fatsoenlijke camera’s zijn tegenwoordig. Nou, op elke straathoek kun je die tegenwoordig krijgen. Maar zorg dan inderdaad ook voor goed licht. Ik bedoel hier ook. Jullie hebben ook geïnvesteerd in dat het er hier goed uitziet. Goeie lampen. Ik zit zelfs helemaal in de make-up. Ik weet niet of je voor het webinar ook zo ver moet gaan, maar je bent in ieder geval wel verantwoordelijk voor de indruk die mensen krijgen. Ze beslissen die eerste minuut: vind ik dit de moeite waard om naar te kijken. En als jij in jouw beeld communiceert: het interesseert me niet wat jullie ervan vinden, ik zet gewoon mijn aardappel op een statief en ik zet er een kaars naast en dit is dus webinar, dan haak ik als kijker ook snel af.
Ja. We zijn natuurlijk ook heel erg verwend door de televisie waar een bepaalde standaard zit.
Daarom. We hebben het over licht gehad. Geluid. Niets is zo vermoeiend om echt je best te moeten doen om iemand te verstaan. Dus investeer in een goede microfoon. En nogmaals, het fijne is, we leven in een tijd waarin dat helemaal niet meer duur is. Een USB-microfoon, een grootmembraan USB-microfoon, wat betaal je daarvoor? Vijftig, zestig euro misschien.
Dat is in ieder geval beter dan het microfoontje van je laptop.
Ja. Laten we daar even voorbijgaan, dat je dat in ieder geval even goed regelt. En dat je even goed test van tevoren hoe dat allemaal overkomt thuis. Dus dat zijn basale dingen: licht, geluid, en natuurlijk je structuur, je inhoud.
Doe je dat anders dan bij een gewone presentatie?
Ja, wel iets.
Het is meer een uitzending. Dus je zegt van tevoren iets meer van, wat gaat er komen. En vervolgens ga je daar puntsgewijs door heen en je herhaalt het op het eind nog eens heel nadrukkelijk. Kijk, het verschil met een presentatie is, een webinar is vaak een les. Dat is kennisoverdracht. En een presentatie is vaak emotie. Ik probeer jou te raken, zodanig dat je daarna bereid bent om een actie te ondernemen. En dat kan zijn, een webinar volgen, of een boek kopen, of een demonstratie bijwonen, of een lijst te ondertekenen. Dus de presentatie gaat meer om de emotie en bij een webinar is het meer kennisoverdracht.
Ja. Dus ook in die structuur zit wat anders, de manier waarop je je verhaal vertelt, past dat ook? Want je zit natuurlijk in een hele andere setting dan dat je voor zo’n groep staat.
Nou ja, dat ben ik dus nu ook nog aan het ontdekken. Wat ik veel zie? Als ik een webinar bekijk van een ander is dat mensen zitten. En het nadeel van zitten is dat je al gauw, zeker als je niet meer in beeld bent, als je een slide laat zien in plaats van jezelf, dan kan het zijn dat je wat onderuit zakt. Dat de energie wat uit je stem zakt. Dat je wat lager gaan praten. Zeker bij mannen, want we willen graag overkomenalsof we de wijsheid in pacht hebben. Die stem mag lekker laag. Maar dit is ook de stem waarop je ‘s avonds laat aan je kinderen een verhaaltje voorleest. Met een lage stem, zodat ze lekker rustig worden, en dan...
En dan zitten al die kijkers… plots weg.
Dus gebruik je stem. Zeker als je een slides laat zien, in plaats van jezelf, of met jezelf op een heel klein beeldje in beeld, gebruik die stem om de mensen te betrekken. Het is een heel krachtig instrument. Je hoort nu ook aan mijn stem,ik gooi even iets meer kolen op het vuur. Maar je hebt vijf dingen waarmee je met je stem kan spelen. Je volume, je ritme, je klank, je tempo en je tonaliteit.
Dus gebruik al die vijf dingen. En maak je stem van tevoren even lekker los. Zie het als een optreden, als een performance. Zorg dat je energie hebt. Want de energie die jij hebt, die straal je uit door die camera en door je stem, naar je kijkers
Nu, je zei net ook al slides.
Ja.
Doe je dat ook op dezelfde manier als in een traditioneel presentatie? Of ga je daar toch ook weer anders mee om?
Nou ja, dat is een beetje...
De norm nu is, de structuur van een normaal webinar is: ik laat mezelf vol in beeld zien met de camera, ik vertel even waar het over gaat, en ik ga naar de eerste slide, en ik akker dan die slides door, en op het eind zeg ik: hallo, daar ben ik weer, dank je wel voor het kijken en tot volgende keer. En het kan zijn dat iemand dan rechts, of links, of ergens in een hoekje van het scherm in beeld blijft, in het klein, om contact te houden. Dat is de structuur van negen van de tien webinars. Ik ben bezig geweest om dat te doorbreken, om te gaan staan in mijn presentatie. Dat is één. En om te kijken of je die slides alleen kunt gebruiken voor concrete samenvattingen, zoals een enkele keer met, en het mag ook rustig met bulletpoints zijn, of alleen met plaatjes waarop je de emotie probeert over te brengen. En natuurlijk video.
Ja. Je kan dan daarmee gaan spelen. Dat betekent ook, je zit daar als presentator, dat je misschien best ook iemand achter de schermen hebt die jou wat helpt.
Ja. Dat merk ik zelf. Als ik dan in het webinar zit, je hebt een bepaalde structuur in je hoofd, je bent bezig met die structuur. Maar een webinar is geen televisie-uitzending. Een webinar is een interactieve coproductie met jouw kijkers. Dus dat is de kracht van het medium. Probeer daar dan ook optimaal gebruik van te maken, door hen vragen te stellen en door de inhoud van het webinar aan te passen aan hun behoefte. Op het moment dat jij in het begin opent met een poll, met een stemming, van: mag ik eens even horen, wie van jullie gebruikt er PowerPoint en wie van jullie gebruikt er Keynote, en wie gebruikt er Prezi, om maar eens wat te noemen. Als dan daaruit blijkt dat negen van de tien, laten we even voor de grap zeggen, Prezi gebruiken, dan heeft het geen zin om in die webinar het daarna over PowerPoint te hebben. Dus als je interactie aangaat... Nee, laat ik het anders zeggen, je gaat interactie aan. Want anders neem je van tevoren een videootje op, en dan stuur je dat uit.
Ja, dat is wat wij doen.
Ja, precies. Daarom noemen we dit ook geen webinar. Maar het gevolg daarvan is, dat als ik een webinar zit te geven en er komen vragen binnen, of er komen reacties op een vraag die ik aan mijn publiek gesteld heb, dan moet ik daar iets mee doen. Wanneer doe je daar wat mee? Ja, dat kan dus niet. Tenzij je een moment inbouwt waarop je dat kunt doen. Dus ofwel, je geeft je mensen een opdracht: werk even iets uit, schijf voor jezelf eens zoveel punten op waarmee je, Of start een video in zodat je even de tijd hebt om te lezen wat er in de chat gebeurd is. Of - en dat is waar jij op doelde - zorg ervoor dat er iemand daarnaast ook nog aanwezig is die de chat bedient. Zodat je dat uit je systeem hebt. En op het moment dat er dan uit die chat een belangrijke vraag komt, dan komt hij even naar je toe met een briefje van, geef eens even antwoord op deze vraag. Dan kun jij je richten op jouw zenden, en kan er interactie via een tweede persoon plaatsvinden.
Nu, op zich ben ik helemaal mee, een webinar, de mogelijkheid die je dan hebt om die interactie aan te gaan. Wat je bij klassieke video’s als dit niet hebt. Maar is het niet ongelooflijk moeilijk om mensen dan net op dat moment aan te laten sluiten op jouw webinar? Want iedereen heeft een heel drukke dag, en dan moet ik exact om één uur achter mijn computer zitten.
Ja.
Terwijl ik soms zoiets heb van, ja, ik zal vanavond wel zien.
Ja, klopt. Ja, dat is een dilemma. Dus je webinar valt of staat met je promotie. Dat is één. Het is natuurlijk voor de meeste mensen ook een marketingtool. Ik gebruik het zelf als marketingtool: kijk gratis naar mijn webinar. Dan hoop je dat er een soort relatie ontstaat waardoor mensen geïnteresseerd in je raken en op het eind zeggen, weet je wat, ik download eens een keer een gratis handleiding,of ik kom een keer naar een avond, of wat dan ook. Het is een begin van een relatie. Daar is het bij uitstek geschikt voor. Meer dan een nieuwsbrief, meer dan wat dan ook.
Ja. Maar je vraagt ook onmiddellijk wel een engagement van die mensen.
Ja.
Die moeten dan op zijn minst tien, twintig minuten, een half uur, hoe lang het ook duurt, naar jou luisteren. Of haken ook af, dat kan natuurlijk ook.
Ja.
Nou ja goed, dat is natuurlijk... Je kunt het aan het eind zien hè, in je statistieken, wanneer zijn er mensen bijgekomen, wanneer zijn ze afgevallen. Ik denk dat het de kunst is om te wisselen van stijl. Dat je niet alleen maar die monotone stem met die slides hebt. Maar dat je af en toe een opdracht hebt. Dat je een vraag stelt, dat je een videootje laat zien. Dat je ervoor zorgt dat er om de zeven, acht minuten, even een break zit in je structuur. Dan blijft er levendig en leuk. En wat ik ook merk is: ja, dames en heren, welkom bij dit webinar, de komende anderhalf uur gaan we het hebben over... Dan denk ik, anderhalf uur!
Ja, want wat is een goede lengte?
Ja, wat is een goeie lengte. Als het gezegd kan worden in vijf minuten, dan is vijf minuten een hele goeie lengte. Aan de andere kant, dat is misschien ook een beetje kort, want dan zijn mensen nauwelijks ingeschakeld of het is al klaar. Maar ik probeer het in een half uur te houden. De TED-talk lengte is achttien minuten. En dat is omdat ons menselijke geest daarin... Ja, dan haken we ongeveer onze focus kwijt. Dus een half uur is, voor mijn gevoel, echt een maximum. Of je moet heel duidelijk iets hebben waar mensen specifiek op ingeschreven hebben. Als je een cursus hebt afgenomen dan...
Dat is natuurlijk een ander verhaal.
Is een ander verhaal, ja. Ik wou nog wat anders zeggen. De mogelijkheid is natuurlijkbij een webinar, dat je zegt, weet je wat, ik schrijf me in, en ik kijk ‘m achteraf wel. Die ontwikkeling vind ik jammer want dat betekent dat als ik een webinar heb, en mensen weten dat die naderhand gekeken kan worden, dan zit er niemand life mee te kijken. Dan zit je met twee man en een paardenkop in dat webinar. Dan mis je energie. Ik bedoel, je staat op scherp op het moment dat je weet dat er bij wijze van spreken vijftig man zit te kijken. Ik bied geen replays aan van mijn webinars. Het is een live-event, het is een coproductie...
Het snapchat-principe dan.
Ja.
Zo van, als het geweest is is het geweest, en anders niet. En zo hoop ik ook dat mensen weten van, oh, wacht even,als ik het wil zien, dan zal ik m’n tijd moeten vrijmaken. Het is een investering inderdaad in tijd. En je moet zorgen dat het voor mensen de moeite waard is. Want tijd is het kostbaarste wat je van ze afneemt. Maar als je dat niet doet, als je de replay aanbiedt, ben ik bang dat het verzandt inderdaad. Dan kun je net zo goed op deze manier een hele goeie video opnemen.
Ja, oké. Voor we te veel tijd van onze kijkers afnemen, Otto, dank je wel voor je komst naar de studio.
Kevin, heel graag gedaan.
In u beste kijker, bedankt voor het kijken en alweer tot volgende week.
