Transcript
Wat kan je als event professional leren van een professioneel musicus. Op het eerste gezicht misschien niet veel. Maar als je weet dat het 10.000 uren vergt om een instrument echt onder de knie te krijgen dan is het antwoord eenvoudig: intrinsieke motivatie.
Prachtig.
Dank je wel.
Het is niet elke dag dat we in de uitzending een stukje muziek...
Nee, dat geloof ik. Het is een stuk uit de Matthäuspassionvan Johann Sebastian Bach. Dit instrument, een viool da gamba, speelt daar een belangrijke solo in. Dit is het begin daarvan.
Prachtig, prachtig. Het gebeurt ook niet elke dag dat we een muzikant uitnodigen. We gaan met jou spreken over intrinsieke motivatie.
Precies.
Maar wat is dat precies?
Weet je, als musicus... Ik heb natuurlijk muziek en natuurkunde gestudeerd. Beide. En wat me altijd opviel is, als mensen iets heel erg graag deden, dan gingen ze het ook heel erg goed doen. Als je praat met hele goede natuurkundigen... Die hebben iets wat helemaal van binnenuit komt. En hele goede musici hebben dat ook. En dat moet ook, want... Je leert al heel vroeg dat je twee soorten motivatie hebt. Je hebt de een, die komt van buiten. Die zegt van, oké, als jij dit voor mij doet, dan krijg je dat. Of, als je dat doet, dan gebeurt er dat. Dat is een straf, hè. En dat is van buiten. Dat heet extrinsiek. Van buiten. En de andere is intrinsiek. Die komt gewoon vanuit jezelf. Van, waarom vind ik dit leuk? Want ik doe dit ook als ik thuis ben. Ik doe het niet alleen voor televisie of op een concert, ik doe het ook als ik thuis ben. En waarom vind ik het leuk? Omdat ik het leuk vind. En dat is intrinsieke motivatie. Daar is ontzettend veel onderzoek naar gedaan. En in mijn huidige werk op de Universiteit van Utrecht, doe ik daar zelf ook onderzoek naar. Wat motiveert nou mensen echt?
Voordat we er verder op ingaan: je hebt natuurlijk een background zowel in het conservatorium als aan de universiteit, als wetenschapper.
Ja, precies.
Kun je even toelichten wat je precies allemaal doet?
Ik ben als musicus begonnen als contrabassist en vervolgens heb ik, na mijn eerste kennismaking met dit instrument, in het Concertgebouworkest toen, besloten om dit te gaan doen. En dat doe ik nou inmiddels 20 jaar. En ik ben gepromoveerd in de natuurkunde van de zeer hete gassen, van de steratmosferen zal ik maar zeggen.
Iets heel anders.
Totaal anders. Maar het was altijd zo, in heel mijn werk wist ik altijd op een of ander manier datgene te doen waar ik echt zin had. En dat doe ik nog steeds.
Maar dat betekent dat intrinsieke motivatie niet per definitie één topic moet zijn. - Nee, nee.Je doet het met twee.
Precies. Je kunt verschillende dingen... Maar dat hebben wel meer mensen. Mensen zijn misschien heel enthousiast over hun vak, maar daarnaast hebben ze bijvoorbeeld een hobby waar ze ongelooflijk direct mee bezig zijn. En als ik met mensen praat, dan vraag ik ook altijd van, oké, denk nou eens gewoon helemaal... Je krijgt gewoon een enorm maandinkomen. Dat krijg je gewoon. Wat ga je dan doen? Als dat inkomen er gewoon is. Want de belangrijkste extrinsieke factor van ons is natuurlijk vaak inkomen. We moeten werken om geld te verdienen.
Ja. Je hebt een huis nodig, je het eten nodig.
Precies, al die dingen. Maar het is heel interessant om af en toe eens na te denken van, oké, als dat er nou gewoon allemaal is, wat ga ik dan doen. En sommige mensen zeggen, ja, dan wil ik de wereld rond gaan reizen. Maar veel mensen denken ook van, nee, dan zou ik eigenlijk toch wel heel graag iets met fotografie willen doen, bijvoorbeeld. Of sommige mensen zeggen, ik zou ontzettend graag willen gaan les geven. En dan kom je in contact met wat er werkelijk leeft bij die mensen. En dat is heel interessant. Dat wil niet zeggen dat ze meteen alles opzij moeten zetten.
Ja, dat wou ik net vragen: moet je dan alles laten vallen?
Nee. Maar het is wel heel goed om te weten of in je werk en in je keuzes, of die intrinsiek of extrinsiek zijn. Gewoon dat onderscheid. Dat je weet van, ik doe dit nu vandaag, of, ik blijf deze baan voorlopig even doen, drie dagen, vier dagen week, omdat ik dat geld gewoon nodig heb. En dan weet je dat. Maar daarnaast wil ik ruimte maken voor de dingen die ik echt heel graag wil doen. Ik geloof er absoluut in. Als jij iets echt heel graag wilt, dan ga je daar gewoon goed te worden. Want als musicus... Ik bedoel, je kunt toch niet die 10.000 of 20.000 uren die je nodig hebt om een instrument te leren bespelen, alleen maar van buiten halen? Die moeten toch uit jezelf komen.
Ik was het al een hele tijd aan het denken van, waar haal je die drijfveer vandaan om te blijven volhouden. Je zei net, 20.000 uur...
Ja.
Dan ben je een half leven verder voordat je het kunt.
Ja dat is waar, dat is een feit. Er is veel onderzoek naar gedaan, het blijkt inderdaad dat mensen die ergens heel goed in worden... Bijvoorbeeld sporters hebben het ook. Ik praat met sporters, jonge sporters, en die hebben we hetzelfde verhaal. Dat: ja, waarom? Ik vind het gewoon heerlijk om hard te lopen. Het is ook heel interessant... Als je mensen wilt motiveren in je omgeving, dan wordt het echt interessant. Stel je voor, je hebt mensen in je omgeving, of je hebt een bedrijf, of je hebt een klas kinderen voor je neus, of je hebt studenten om je heen; hoe krijg je die mensen nu gemotiveerd? Eigenlijk zou je het liefste willen dat iedereen datgene deed waar die echt goed in was.
Komt het daar dan op neer? Ik heb een bedrijf, ik wil mijn mensen motiveren: iedereen gewoon op de juiste plek zetten. Of maak ik het nu veel te eenvoudig?
Nee, eigenlijk komt het daar wel op neer. Maar de vraag is natuurlijk – en dat is het grote punt - weten die mensen eigenlijk zelf wat hun liefste drijfveren zijn? Weten ze dat wel? Dat is interessant. En dan heb je een paar dingen die je daarvoor kunt doen. Af en toe moet je een stapje terug nemen en zeggen, oké, hoe zit het eigenlijk, wat vind ik nu eigenlijk echt leuk, waar loop ik nou echt warm voor? Afgezien van het feit of ik daar ooit iets mee ga verdienen of ik daar beroemd mee word, of weet ik wat. Maar gewoon, wat vind ik nou echt leuk. Een van mijn studenten zei op een gegeven moment, ik vind punniken leuk. En dan lijkt dat iets waar je niks mee kunt, maar je zou ook best kunnen denken, dan ga je gewoon een winkel beginnen, met dat soort dingen. Dus er zijn echt ingangen. Maar als je mensen wilt motiveren zijn er een paar dingen waar je echt iets mee kunt doen. En de eerste is - dat is een theorie van Ryan en Deci:The Self Determination Theory. Die Amerikaanse psychologen hebben er 30 jaar onderzoek naar gedaan en die zeggen: er zijn drie gebieden die je kunt doen. Het ene is: competentie. Zorg dat je mensen, of kinderen, of studenten, maakt niet uit, dingen laat doen die niet te makkelijk zijn maar die ook niet te moeilijk zijn. Want als iemand tegen mij zegt, Ralph, wil je morgen een marathon lopen, dan ben ik niet gemotiveerd.
Omdat het te ver weg lijkt?
Precies. Ik heb die training niet en die kan ik onmogelijk in één dag krijgen. Maar als iemand zegt, wil je dat over een jaar doen - en ik zou daar zin in hebben - dan zou ik zeggen, weet je, dat is te doen.
Ja, want dan is mijn vraag vandaag waarschijnlijk aan jou: wil je een kilometer lopen. Wat al veel makkelijker is dan die 42.
Precies. En dan zou je zeggen: nou, dat zou misschien wel kunnen doen. En dan ga je het op die manier opbouwen. Dat zijn die competenties, wat niet te moeilijk, niet te makkelijk is. En die andere is autonomie. Zorg dat je mensen een bepaalde keuze geeft. Als ik denk aan leerlingen in een klas, die moeten iets doen, hè, die moet iets leren.
Ja, maar dan heb ik zoiets van, je kunt toch niet iedereen zijn zin daarin geven.
Nee. Maar je kunt wel zeggen tegen een klas: oké jongens, we gaan vandaag elektriciteit doen. En dan zeggen ze: och, meneer, elektriciteit, och, vreselijk. Maar oké, we kunnen het op twee manieren doen. Of, ik ga het uitleggen en daarna gaan jullie sommen maken, of, ik zet hier een aantal experimentjes neer en daar gaan jullie zelf mee spelen. Ik loop een beetje rond om wat aanwijzingen te geven, en dan zoeken jullie zelf een beetje uit hoe het werkt, en daarna gaan jullie sommen maken. Kies maar welke jullie willen. En het feit dat er een keuze is, zorgt ervoor dat de mensen ergens gemotiveerd raken. Want ze denken, weet je, ik kies daar zelf voor. Ja, ik vind ze geen van beide echt leuk maar ik kies daar voor. En de derde is - en dat is een hele belangrijke en die is heel moeilijk en die wordt meestal overgeslagen, maar die kennen we allemaal heel goed - dat is de R van relatie. Want we weten allemaal: voor een bepaalde baas of manager, of een bepaalde docent, of voor een bepaalde professor, doe je alles, en voor die andere doe je dat niet.
En waar ligt dat dan aan?
Dat is een wetenschap op zich. In mijn eigen ervaring heeft het ermee te maken... is het belangrijkste woord daarin eigenlijk, en dat is een woord wat heel vaak misbruikt wordt voor mijn gevoel, is authentiek. Maar heeft het dan gewoon eigenlijk ook niet te maken met: doet die man eigenlijk zelf wel wat hij graag doet?
Precies. Goed dat je dat zegt, heel goed dat je dat zegt. Er is inderdaad onderzoek geweest...
Of vrouw.
Nee,maar er is onderzoek geweest waar het laat zien, dat was op middelbare scholen gedaan, als je een leerkracht hebt die intrinsiek gemotiveerd is, die het dus echt leuk vind om dat te doen, dan gaan zijn leerlingen ook meer intrinsiek gemotiveerd aan het werk voor dat vak. Dat kun je gewoon meten.
Het is ook een beetje besmettelijk.
Ja, precies. En als je dat doortrekt - dat zou ik zelf eigenlijk wel graag willen onderzoeken - als je dat in een bedrijf doortrekt, of in een universiteit doortrekt, betekent dus ook dat als je dat naar hogere lagen doortrekt... Dat betekent eigenlijk dat als je een intrinsiek gemotiveerde topman hebt...
Maar is dat niet sowieso? Want als je naar bedrijven zoals Facebook, Google, en zo verder kijkt, Apple, dat zijn bedrijven die zeer gemotiveerde bedrijfsleiders hebben.
Altijd.
Een duidelijke mening, visie.
En die zijn echt zijn hart gevolgd heeft. Steve Jobs natuurlijk ook. Maar al die mensen hadden een idee van... En dat was gewoon het mooiste wat ze ooit verzonnen hadden. En daar gaat het over. Dus als ik met mensen praat probeer ik altijd dat stuk eruit te krijgen: waar zit het nou bij jou, waar zit het echt bij jou? En wat kun je dan vervolgens doen? Je moet niet meteen je hele leven... Dat zou een beetje dommig zijn. Nee, het heeft tijd nodig. Hè, 20.000 uur. Het heeft tijd nodig maar het kan wel.
Naast musicus en wetenschapper, je geeft ook keynotes over dit onderwerp.
Ja, precies. Dat kunnen verschillende vormen zijn. Het kunnen workshops zijn waarbij we dus echt aan de gang gaan met een kleine groep mensen op die manier. Maar het kan ook een voordracht zijn. Waarbij ik bijna altijd begin met spelen. Ik vind het heel mooi als mensen de zaal binnenkomen en dan ben ik aan het spelen. Dat iedereen gewoon even stil is en even terug. Want dat hoort er ook bij. Om te weten wat je werkelijk wilt moet er ergens iets van stilte in jezelf komen. Als je altijd maar alles aan hebt staan en altijd overal mee bezig bent, dan ben je uiteindelijk allemaal bezig, met dingen die andere mensen willen van jou.
Ja. Dus op een gegeven moment moet je ook even de stap kunnen zetten van, even uit die telefoons, allemaal uit, wacht even, ik ben hier en wat wil ik nou eigenlijk heel erg graag. En soms komen er hele rare dingen uit. Ik was op een seminar voor PhD’s. Mensen die in de wetenschap per se verder wilden. Ik speelde een klein stukje, vijf minuten, op het instrument, ik zeg, nou, denk eens even na. Gewoon die vraag, hè, waar liggen nou je echte passies. En daar hadden we een paar vragen voor gemaakt. En op de eerste rij barst een jongen letterlijk in tranen uit. Op de eerste rij. Hij zegt van: tot gisteren was ik nog volledig bezig met het idee, ik moet die carrière, ik moet die stap zetten, ik moet dat doen. En hij zei: en nu realiseer ik me gewoon dat ik eigenlijk iets met mijn handen wil gaan maken. Als ik gewoon eerlijk ben, wil ik gewoon meubelmaker worden.
Dus dat bedrijf was een werknemer kwijt.
Nou ja, het was een student op de universiteit. Maar het gaf wel aan van hoe ver je soms verwijderd kunt raken van datgene wat je nou eigenlijk wil. En wie weet, ik weet niet of hij het gaat doen, maar als hij dat gaat doen, misschien zie je hem straks wel ergens in een galerie staan met prachtige dingen die hij gemaakt heeft.
Oké, Ralph, dank je wel voor al deze inspiratie.
Graag gedaan, Kevin. Leuk.
In uw beste kijker, bedankt voor het kijken, en alweer tot volgende week.
