Transcript
Veiligheid op evenementen: we denken dat we het onder controle hebben, tot er weer iets misloopt zoals met de monstertruck in Haaksbergen. Maarten van Rijn heeft er het antwoord zelf nog niet op, maar stelt wel de juiste vragen die de eventsector aan het denken zetten.
Dag Maarten, welkom in de studio.
Graag gedaan alvast, hartstikke leuk.
We hebben het tragische ongeval recent nog gehad in Haaksbergen met de monstertruck en dan stel je jezelf de vraag... We gaan niet in detail van: "hoe heeft dat kunnen gebeuren?" Maar op een gegeven moment wordt daar wel een vergunning afgegeven en jij had daar ook een aantal vragen bij van: "hoe gaat zo'n proces in zijn werk en doen we het eigenlijk wel allemaal zoals het moet?
Ja nou, dat is eigenlijk wel de essentie van mijn vragen die ik vaak heb bij evenementen en bij Haaksbergen zie je ook dat er vanuit de ervaringsdeskundige met dit soort grote evenementen die ook in het Gelredome worden georganiseerd. Gezegd wordt: "ja maar dat kan zo niet. Je had die veiligheidzones anders moeten indelen." Toch hebben ze een vergunning gekregen van een organisatie, of van een gemeente in dit geval.
En achteraf is het natuurlijk ook altijd makkelijk om te zeggen van: "het had zó gemoeten en het had zó gemoeten." Maar hoe komen we er dan toe om op voorhand de juiste inschattingen te maken?
Ik heb het vermoeden, maar dat is ook meteen mijn vraag: zijn mensen voldoende opgeleid om dit soort risico's goed in te schatten? Zijn ze voldoende opgeleid om echt vergunningen ook uit te mogen geven.
Bedoel je dan bij de ambtenaren of de organisatoren?
Eigenlijk alle twee. Ik vind ook: organisatoren moeten in ieder geval de morele verplichting voelen om zo optimaal mogelijk en zo veilig mogelijk een evenement te organiseren. En niet marchanderen met iets omdat het wel kan; "het is altijd goed gegaan".
Want het wordt goedgekeurd, dus dan zal het wel okee zijn?
Precies, en dan is het van: "nou luister, we hebben de vergunning gehad dus we hebben voldaan aan..." Ja, aan eisen die toevallig een gemeente-ambtenaar of een gemeente neerlegt, maar die weten ook niet goed wat er gebeurt. Niet om in detail te treden, maar de vraag was: wisten ze dat er een monstertruck zou komen, ja of nee? Ja, ik vind: dat moet geen item zijn. Daar moet niet over gediscussieerd... Die vraag kan niet gesteld worden. Zowel van de organisator niet als van de gemeente niet, dat moet van haver tot gort doorgesproken zijn. Van verschillende kanten moet er gekeken zijn naar zo'n evenement. En dan gezamenlijk besloten of een evenement in de vorm waarin hij voorgesteld wordt, of dat door kan gaan. En daar zit de organisator bij, daar zit de gemeente bij, daar zit de GOR bij, daar zit de brandweer bij, zit de politie bij. Daar zitten andere deskundigen eventueel bij. Misschien mensen die specifiek daarvoor opgeleid zijn. Ik denk dat dat anders gaat moeten in de toekomst, willen we nog evenementen kunnen organiseren. Dadelijk gaat de ene gemeente zeggen: "er mag helemaal niets meer, want we weten niet wat we kunnen verwachten."
"Ja, we nemen gewoon géén risico's meer."
We nemen geen enkele risico's meer, dan snijdt de evenementenbranche zich geweldig in de vingers. Aan de andere kant: óf we gaan het ontzettend streng maken en dan snijdt ook iedereen zich in de vingers want dan gaan we overbeveiligen.
Ja, want dan gaan die organisatoren op een gegeven moment ook zeggen: "ik wil het risico niet meer nemen".
En misschien zelfs zo dat het financieel niet meer haalbaar is, omdat als je het nog veilig wilt organiseren je maar duizend man kunt hebben. Terwijl je er 10.000 nodig hebt om het überhaupt te kunnen organiseren. Dus ik denk dat dat een vraagstelling gaat worden die de komende periode, en dat moet je volgens mij niet op lange termijn doen... Die vraag, daarom stel ik hem: wat zou de evenementenwereld moeten doen en wat zou de branche moeten doen om dit soort voorvallen te kunnen voorkomen?
Is dat dan een taak van vakverenigingen? Of wie zou daar de lead in kunnen nemen?
Als de gemeente het gaat doen dan denk ik dat de evenementenbranche niet blij gaat worden. Want dan wordt het vrij eenzijdig gedaan waarschijnlijk en dan wordt het opgelegd. Maar op een gegeven moment, als dit soort drama's blijven gebeuren, gaat de overheid wel zeggen: "Ja, wij gaan het bepalen." Ja, en dus denk ik dat de branche zelf... En de VVM zou volgens mij als branchevereniging daarin wel de lead kunnen nemen, om in dat verband ook echt te gaan zeggen: "daar gaan wij een opleiding voor verzorgen. Wij gaan richtlijnen stellen. Wij gaan een certificering... whatever. Maar daar zal iemand iets van actie moeten gaan ondernemen want anders zit je dadelijk aan de verkeerde kant en dan moet je alleen maar volgen. En ik denk juist dat de evenementenbranche leidend zou kunnen zijn, maar dan moeten we wel samenwerken in die evenementenbranche. En niet kijken naar: wat is er voor mij? Wat zit erin voor mij? En dat is een lastige.
Maar alles begint natuurlijk met een goede inventaris van: wat zijn de risico's op je evenement? Maar daar loopt het al vaak mis, hè?
Ja, omdat: het inventariseren van risico's is verschrikkelijk ingewikkeld. Want de één, de brandweer, die kijkt heel specifiek naar situaties waarin dat een element kan spelen. Maar als jij nou naar crowd dynamics kijkt, daar spelen weer hele andere elementen een rol in. Als bijvoorbeeld verdringing; het benutten van een aantal vierkante meters. Ik heb een evenement gezien, zonder daarbij de naam te noemen, van bovenaf. Daar heb ik opnames gemaakt; het hele evenement door versneld afspelen. Dan zie je op een gegeven moment dat het gewoon helemaal vaststaat, het evenement, daar gebeurt niks meer. Op sociale media zie je dan ook meteen komen dat het een takkenzooi is, om het heel even grofweg te zeggen. "We kunnen niet bij het bier. Je kunt niet naar het toilet." Situaties dan waar nog een klein beetje beweging zit, daar komt ook al verdringing en het staat gewoon vast.
Maar één: het is onveilig, maar twee: als organisator heb je er ook niets aan want je verkoopt niets meer.
Precies, dus dan kom je weer bij service en veiligheid waar we het al eerder over gehad hebben. Het werkt ook in je nadeel. En ja, dan heb je een paar duizend kaarten extra verkocht. Maar beter had je die paar duizend niet kunnen verkopen want dan haal je veel meer omzet uit je drank en noem allemaal maar op. En het is veel veiliger; je moet kunnen blijven bewegen. Die massa moet kunnen... Ja, daar moet een mate van deining in kunnen zitten en kunnen uitdijen en indijen. Als je dat niet doet, dan gaat het een keer fout. En daar moeten we deskundigen voor hebben die dat kunnen beoordelen. En die, samen met de mensen, samen met de organisator, samen met de gemeente, kunnen zeggen van: luister; dit is acceptabel, zo moeten we dat aanpakken". En als we dat landelijk op dezelfde manier doen, en het is al vaker geroepen maar we krijgen het op één of andere manier niet voor elkaar... Maar ik denk echt dat het moet gaan gebeuren.
Ik las in één van je columns denk ik dat het was, dat een voetbalstadion in 10 á 12 minuten leeg moet kunnen zijn. Maar dan zetten we op evenementen constructies neer en dan is het nog maar de vraag hoe snel mensen daaruit raken.
Nou, dat is een heel mooi voorbeeld. Ja, dat is een heel mooi voorbeeld. De grote voetbalstadions worden ook allerlei oefeningen in gehouden om te kijken: kan het op tijd leeg? En de constructie wordt er helemaal op aangemaakt, alle paden worden zodanig ingericht dat dat mogelijk is. Wie richten de evenemententerreinen in? Met welke gedachte? Ik mag hopen met de goede gedachten, maar kom toch situaties tegen waarin ik daar ernstige twijfels bij heb. Gezien ook het voorbeeld wat ik net aangaf.
Maar wellicht is het daar ook kennis en ervaring die ontbreekt. Ik mag er vanuit gaan dat het geen moedwil is.
Oh nee, dat zal het zeker niet zijn. Ik denk toch dat het een onderschatten is van de mogelijke risico's. "En het gaat toch altijd goed? We doen het toch altijd zo?" Dat kan als je zo redeneert, maar dan loop je een keer het risico en de vraag is: Ben je dan niet meer verantwoordelijk omdat je dan een vergunning gehad hebt; is dan de verantwoordelijkheid bij de gemeente? Of ben je zelf ook moreel verantwoordelijk? Duisburg; wat daar gebeurd is... Daar is heel veel over gezegd en iedereen zit te wijzen naar elkaar. "Ja en al zoveel jaren liep het wel goed. Waarom zou je het veranderen?" En dat zijn dingen; volgens mij kan de evenementenbranche dat niet riskeren. En daar moet je actie op ondernemen.
Ik denk dat dit een hele hoop vragen zijn waar de branche mee aan de slag kan. Maarten, dank je wel voor je komst naar de studio. En u beste kijker: bedankt voor het kijken en alweer tot volgende week!
