38 van de 400.000 danceliefhebbers die één van de twee weekends van Tomorrowland in Boom bezoeken, zijn geweigerd door de federale politie na een screening naar hun politioneel verleden. "Problematisch en discriminerend", zegt de Privacycommissie. "We leven wel in de 21ste eeuw, hè", reageert de federale politie.
Het zit er bovenarms op tegen tussen de Privacycommissie en de federale politie. Die laatste heeft immers 38 mensen die een ticket hadden gekocht voor Tomorrowland via mail laten weten dat het feestje dit jaar niet doorgaat. Alle ticketeigenaars - en ook alle medewerkers van het festival - werden door de Algemene Nationale Gegevensbank van de politie gehaald. Wie een ticket koopt voor Tomorrowland, doet dat immers met volledige vermelding van naam, adres en geboortedatum.
Wie volgens de politie een veiligheidsrisico vormt, wordt nu nog vóór het festival, dat pas volgende week vrijdag begint, geweigerd. Wie geweigerd is, krijgt zijn ticket terugbetaald. "Het is niet de eerste keer dat er een screening is gebeurd", zegt Debby Wilmsen, de woordvoerster van Tomorrowland. "Dat is al een zestal keer het geval geweest. Elk jaar wordt enkele tientallen mensen de toegang ontzegd." De korpschef van de zone Rupel bevestigt: "We screenden bijvoorbeeld via de databank met stadionverboden en gingen ook na wie de voorbije jaren was geweerd. Dat werd dan nog eens allemaal extra gecheckt."
Peter Decuypere flirtte overigens vorig jaar al met het idee van profiling zoals je in deze eventplanner.tv aflevering kan zien, maar kreeg toen bakken kritiek.
Terreurniveau 3
Volgens de federale politie is de beslissing een rechtstreeks gevolg van terreurniveau 3 en wordt dus vooral gekeken naar mensen die mogelijk geradicaliseerd zijn. "Het gaat dus niet om banditisme of drugsdelicten", zegt politiewoordvoerder Peter De Waele. "Nadat iedereen door de database was gehaald, werd ieder dossier nog eens individueel bekeken. Uiteindelijk bleef een kleine selectie van zo'n 38 mensen over. Op een totaal van 400.000 bezoekers is dat dus slechts een fractie."
De maatregel werd goedgekeurd door de gemeenteraden van Rumst en Boom. "We hebben een nieuw politiereglement gestemd op advies van de federale politie", zegt burgemeester van Rumst Geert Antonio (N-VA). "Daarin zijn de controles opgenomen. Tot vorig jaar was de operationele leiding in handen van de lokale politiezone Rupel. Nu staat de federale politie daarvoor in."
Burgemeester Atonio verdedigt de maatregel. "Bij alle lokale festivals plaatsen we betonblokken zodat mensen met slechte bedoelingen niet zouden kunnen inrijden op de massa", zegt hij. "Als we ook voorafgaandelijk kunnen controleren, dan moeten we dat doen. Het is zoals een beetje zoals een stadionverbod: zij die dat krijgen, zijn geen heiligen die het niet zelf hebben gezocht. Het individu mag niet verheven zijn boven de gemeenschap."
Maar de Privacycommissie plaatst grote vraagtekens bij de manier van werken. "Er is geen wettelijke basis voor", zegt woordvoerster Caroline De Geest. "Men heeft het politiereglement aangepast op basis van artikel 34 van de wet op het politieambt. Dat zegt dat er systematisch controles mogen worden uitgevoerd. Maar dan gaat het om identiteitscontroles ter plaatse of fouilles. Niet om een screening op basis van het politioneel verleden. Dat is een inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de bezoekers. Terreurniveau 3 is geen geldig argument om de grondwet naast zich neer te leggen."
Digitale betonblokken
Bovendien wordt Tomorrowland door veel buitenlanders bezocht, meent de commissie. "Zij kunnen bij ons weten niet door een database worden gehaald", zegt De Geest. "Dat is dus discriminerend, want alleen de Belgen kunnen worden geweigerd."
De Privacycommissie wil duidelijkheid over de criteria die er worden toegepast om iemand te weigeren. Ze was naar eigen zeggen niet vooraf op de hoogte gebracht van de screening en opende samen met het Comité P, de toezichthouder van de politie, een onderzoek.
De federale politie wil niet ingaan op de criteria die werden gebruikt. "We leven in de 21ste eeuw", zegt Peter De Waele. "Naast fysieke betonblokken hebben we ook digitale betonblokken nodig. Als er iets gebeurt, klinkt het achteraf dat we te weinig hebben gedaan. En nu doen we weer te veel. We doen dit niet voor ons plezier. De veiligheid primeert."
De goedkeuring door de gemeenteraden is volgens De Waele voldoende als wettelijke basis. Hij voegt er ook aan toe dat buitenlandse bezoekers ook werden gecontroleerd. "Dat is nogal wiedes", zegt hij.
De Privacycommissie heeft niet de bevoegdheid om rechtstreeks tussen te komen. “"Maar als er effectief onwettelijk gewerkt wordt, kan dat een aanleiding zijn voor verdere gerechtelijke stappen", zegt De Geest.
Ook organisatie zelf bant bezoekers die het 'uithangen'
Niet alleen op basis van de screening van de politie worden bezoekers geweigerd. Ook wie het te bont maakte op de vorige editie(s) van Tomorrowland, is niet meer welkom. En dat voor een periode van vijf jaar.
De Antwerpse zakenman Cain Ransbottyn vulde vorig jaar een waterpistool met de gratis drank in zijn viparrangement en wilde het 'uitdelen' aan de mensen in het publiek. "Een beetje zoals Robin Hood", grijnst Ransbottyn. "Maar daar kon men niet mee lachen. Ik werd hardhandig van het terrein verwijderd en ben de komende vijf jaar niet meer welkom. Terwijl ik wel 1.000 euro had betaald voor dat arrangement met inbegrepen drank, en er mijns inziens dus mee mocht doen wat ik wilde."
Nederlandse privacywaakhond volgt op de voet
De Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens houdt de ontwikkelingen in België rond het massaal preventief screenen van festivalbezoekers nauwlettend in de gaten. Omdat de kans bestaat dat onder de gescreende danceliefhebbers ook Nederlanders zijn, nam de Nederlandse privacywaakhond contact op met de Belgische collega's. De Autoriteit Persoonsgegevens kan echter niet zeggen of dergelijke massale preventieve screenings ook in Nederland voorkomen bij evenementen, festivals of concerten.
