Transcript
Waarom zingen koeien niet? Een verhaal over angst als creativiteitsdoder.
Dag Huub, welkom in de studio.
Dag Kevin.
Waarom kunnen koeien niet zingen? Een fascinerende vraag. Hoe ben je daar bij gekomen?
Ja, ik ben een boerenzoon. Mijn jongste zoon Morris kwam van school af thuis met raadseltjes, en die wist ik altijd. En dan had ie altijd iets van: "pap, jij weet altijd alles". Maar op die dag kwam hij thuis: "pap, waarom zingen koeien niet?" En ik duizenden dingen bedacht van: "ze kunnen geen stokjes" en de dirigent en het lukt allemaal niet. "Nee pap, nee!" En hij werd steeds groter en zei van: "waarom zingen ze niet?" En ik wist het niet... En toen zei hij... Hij gaat zo staan en zei: "pap, koeien zingen niet omdat die andere koeien 'boeee' gaan roepen. En dat was voor mij... De Duitsers zeggen 'aha-erlebnis'. Dit is wat ik in het bedrijfsleven en organisaties tegenkom. Mensen ontwikkelen hun talent niet. Ik kom dat dagelijks tegen: "goh, waarom doen ze dat niet". En toen kwam ik erachter dat heel veel mensen, ook vanuit organisaties, leven vanuit angst. Angst om niet gewaardeerd te worden, om afgewezen te worden, om niet goed genoeg te zijn. En op één of andere manier zit daar ook de crux van managers en van leiders. Om te zorgen dat je de goede energie in je bedrijf legt. Dat je de mensen helpt in hun vertrouwen, in hun inspiratie, in de dingen die ze doen om het beste uit hun talent te halen.
Dat is de dan ook de reden dat sommige bedrijven niet innoverend bezig kunnen zijn?
Ja, voor mijn gevoel ontstaat innovatie uit een bepaalde ontspanning. Vaak gebeuren de beste ideeën 's nacht, of als je in het bos loopt. Hoe kan dat? Omdat je ontspannen bent. Omdat je overtuigd bent: "goh, dit is leuk". En dan ontstaat er... 'peng!' En het zijn twee dingen met innovaties. Eén: het hebben van een idee. Maar het andere is het durven uit te voeren. Durven voor te stellen. Veel ideeën smoren in de kiem. En daarom zeg ik dat ik heb ontdekt (ook met 'waarom zingen koeien niet?') dat angst de grootste creativiteitsdoder is in het bedrijfsleven.
Maar hoe pak je dat dan aan? Bijvoorbeeld: je hebt een evenementenbureau. Je wil creatief bezig zijn, want daar draait de hele evenementensector op.
Ja, de vraag is: waar leg je je aandacht op? Waar leg je je focus op? Net zoals jouw vader of jouw moeder vroeger, of je eerste leraar, of je eerste manager. Zijn ze bezig te zeggen: "hee, dat doe je niet goed"? Of zijn ze bezig te zeggen: "ja, maar dat was wel goed". Mijn ervaring is dat heel vaak de aandacht gaat naar dingen die we niét willen. Een kind van 16 heeft gemiddeld genomen (jij en ik ook) 60.000 keer 'nee' gehoord. 60.000 keer 'nee'!!! Dus je zit in een bedrijf, je hebt een goed idee, en je denkt: "oh nee, het zal wel niet". En dan kom je heel voorzichtig en gelijk (het zal in België niet anders zijn dan in Nederland), wat is de eerste reactie? "Ja maar daar hebben we de juiste mensen niet voor". 'Ja maar' is nee. En dan gaat bovenop die 60.000 nog tig keer 'nee'. Dus dan ga ik ook in die workshops leren om te kijken; waar leg je aandacht op?
Maar hoe verander je dat dan concreet? Kun je er eens een tip voor geven?
Nog heel concreet: als ik dan zo'n groep heb zitten. Oké, ik ben bij Philips, ik ben bij een groot bedrijf, en dan zit ik met een groep van een man of 30 in zo'n zaaltje. En dan zeg ik: "wat is het belangrijkste doel van dit jaar? Van deze company, van deze afdeling?" Laten we zeggen: "de omzet moet omhoog met 6%". Dan ga ik die mensen vervolgens vragen, bijvoorbeeld: we zetten de klok een jaar vooruit. Allemaal spontaan één jaar ouder geworden. En ik kom terug en dan blijkt: het doel is niet gehaald. En de vraag aan die mensen is simpel: "hoe komt dat?" Dan komen argument van: de crisis en dit klopt niet en de strategie is fout en de communicatie en de prijzen en de concurrentie. En dan kan ik die hele linkerkolom helemaal volschrijven. Dan zeg ik: "stop maar, het is voldoende. Dat was een grapje". Het is natuurlijk wel gehaald. Het is zelfs 7%, 1% meer. Dan zeg ik: "hoe is het gekomen?" Weet je wat mensen dan zeggen? "Omdat wij zo goed zijn." En dan is mijn hamvraag daarna: "goh, als je kijkt naar die linkerkolom. Meer dan 60% van de onderwerpen daar ga jij helemaal niet over". Daar moet de directie voor zorgen. Of ik had een keer een groep boeren die zeiden: "het weer". Ga jij daarover? Nee? Nou, schei erover uit! Dat is verloren energie. Richt je focus dan op: als het wel lukt, ligt het dan aan ons? Dan gaat het over: creëer jij waarde voor de klant? Ga nou zelf na: hoeveel procent van je oprechte aandacht en energie... Alle tijd die je hebt. Ook tijdens de pauze en in de wandelgangen. Hoeveel procent van de aandacht gaat naar de linkerkolom; waarom de dingen niet lukken. En hoeveel procent van de aandacht gaat naar de rechterkolom; waarom het wel lukt. En dan is het eerlijke antwoord: 80-20. 80% van de energie en aandacht is gemopper en geklaag en gedoe over dingen, waarom het niet lukt. En dan laat ik mensen zien in zo'n workshop: richt je nou eens alleen maar op de klant. Wat kun jij vandaag doen en morgen doen en overmorgen doen? Puur door focus te richten. Ik heb van indianen geleerd: "where the attention goes, the energy flows" Where the attention goes, the energy flows". En ook geleerd: "better move to the positive, rather than fighting the negative". Ik heb dat van indianen geleerd in Noord-Amerika. Ik denk, ja het is zo eenvoudig. Het ligt zo voor de hand. Maar in de eenvoud zit ook de kracht. Geen moeilijke modellen. Geen... Weet ik wat allemaal.
Je hebt hier een boek over geschreven, ik vind het een fantastische titel: 'Viagra management'. Dat moet je een keer uitleggen.
Ja, dat is een acroniem, maar hij past wel in de zin van... Viagra management, in de zin van: dit boek helpt jou de goeie energie in je organisatie te krijgen. En de subtitel is ook: 'maak van remmers weer renners'. Mijn allereerste werk, maar dan praat ik over 30 jaar geleden, of langer. Op mijn allereerste bureau zat een collega tegenover me en die zei na twee minuten op mijn eerste werkdag: "Huub, ik heb zoveel zin als duizend man die geen zin hebben om te werken". En vanaf toen ben ik me gaan afvragen: "zo wil ik nooit eindigen". Dus ik ben altijd op zoek gegaan naar de energie. En ik heb ontdekt, en daar is Viagra op gebouwd: het begint met vertrouwen. Vertrouwen in jezelf en in je organisatie, in je leidinggevenden, in je collega's. Maar het begint vooral bij jezelf. Henry Ford in 1912, die zei al: "of je nou denkt dat je iets kunt, of niet; in beide gevallen heb je gelijk". Dus dat begint al: de eerste stap is in jezelf. De 'I' die staat voor de inspiratie, de passie. Wat je hier doet, is dat leuk? Iedereen in de organisatie. Vind je het leuk met klanten te werken of niet? Vind je het leuk met je collega's? Heb je (jullie zeggen) goesting? Heb je er zin in? Als je het niet hebt: zoek wat anders! Blijf niet zitten, zoek wat anders. De A die staat voor aandacht, wat ik net zei: waar geef je je aandacht aan? De G die staat voor groei. Wordt je elke dag een beetje beter? Japanners noemen het Kai-Zen. Elke dag een beetje ontwikkelen. Het hoeft niet met megastappen. Ik geloof meer in organische groei: wel vooruit gaan. Stilstaan is achteruit gaan. Investeer in jezelf. Lees eens een boek. Ga naar een seminar. Ga eens naar een event. Zorg dat je opnieuw geïnspireerd raakt en dat je je talent kunt benutten. De R van de Viagra, jongens, die staat wel voor resultaat halen. De eerste 4 zijn nog wat filosofisch, maar er moeten zwarte cijfers komen. Ik heb ook bij banken gewerkten en ook bij voetbalclubs. Het resultaat telt. Ik was directeur van Roda in Nederland. Je kunt nog zo goed voetballen; als je 1-0 verliest, heb je verloren. Het gaat om resultaat. Dus zorg bij alles wat je doet dat het resultaatgericht is. En dan komt die A van 'waarom zingen koeien niet?' Toen kwam ik erachter: die angst om niet goed genoeg te zijn of om niet te slagen, die blokkeert ons dan en die doodt de innovatieve kracht. En daar moet je aan werken, simpelweg door... En dan ga je weer naar vertrouwen. Neem iemand apart. Geef eens een schouderklopje. Ga eens even met iemand zitten. Ik heb ook geleerd in management, leiderschap: als je minder dan 1 minuut de tijd hebt, mag je nooit vragen: "hoe gaat het met jou?" Want dan wordt je niet serieus genomen. Want die ander wil nog zeggen: "nou, het gaat niet zo goed..." Maar dan ben je al: "hoi, hoi, hoi"...
En wat vraag je dan wel?
Je mag vragen: "hoe gaat het met jou?" als je minimaal 5 minuten de tijd hebt om te gaan zitten en daadwerkelijk oprecht authentieke aandacht te geven: "wat speelt bij Kevin? Wat is er aan de hand? Kan ik je helpen? Kan ik iets voor je betekenen? Als je die tijd niet hebt, dat kan; vraag het niet. Zeg dan gewoon: "goeiemorgen". Als het goed is, heb je dan al gezien dat er iets is. En dan kun je nog beslissen van: "ik moet die tijd vrijmaken". Ja ik zeg wel eens: "je moet leren te kijken met je oren en te luisteren met je ogen". Je moet dat zien. En dat heeft ook te maken met authentieke aandacht te hebben voor de mensen in je organisatie.
Ik vind het een heel logisch verhaal dat je zegt van: "start bij jezelf", maar je zit nog altijd in een organisatie. Jij kan dan wel heel positief er tegenaan gaan en dan al die angsten opzij zetten, maar wat doe je dan als je in een omgeving komt dit toch maar "ja maar" rond je blijft zeggen?
Ja opnieuw: waar geef je dan de aandacht aan? Ga je daarin mee? Ga je er tegen vechten? Of blijf je het voorbeeld geven. Ik ben voor het laatste: geen aandacht geven aan de "ja maars" waarom het niet lukt. |Vraag dan: "wat zouden we moeten doen om het wel te laten lukken?" Ga niet met die energie mee in de colonne, want je rijdt vast in de file. Volg je eigen pad. En ik heb gemerkt in mijn eerste managementjobs, Kevin. Ik had iets van 100-110 mensen. En wat denk je? Je komt als jonge manager van 26 op die afdeling. En wat denk je? Er waren een stuk of 5 of 10 waarvan je zegt: "die gaan niet zo lekker". Altijd "ja maar" en altijd "nee" en "dat kan niet". Een groot gedeelte van de mensen die zit gewoon op het karretje en die doen hun ding. En je hebt 10-20% van de mensen; die gaan er iedere dag voor. Mijn grootste leerervaring toen was dat ik als grote manager dacht: "ze moeten alle 110 mee". Dus waar denk je dat mijn aandacht naartoe ging?
Naar degenen die het niet goed deden.
Naar degenen die het niet goed deden. En wat denk je? Stel dat jij niet goed functioneerde en dan ging ik met jou in gesprek. En ik kwam dan uit dat gesprek en dan dacht ik van: "zo, ik heb Kevin dat eens even goed verteld". Maar Kevin kwam uit dat gesprek, loopt de afdeling op, en ze zeiden: "en? En? Wat zei de nieuwe baas?" "Oh", zei Kevin. "Ik heb het hem eens even uitgelegd. Zo werkt dat hier niet". Na een maand dacht ik: "dat gaat nog niet goed". Ik ging weer in gesprek en nóg een keer. Waarop Marietje zei: "Huub, ik wil ook in gesprek. Ik ben ook tegen". En die groep tegenstanders die niet functioneerde werd groter. En toen kwam ik erachter: ik geef aandacht... Toen ik kinderen kreeg, kreeg ik in de gaten: waar ik aandacht aan geef, dat groeit. Als het kind begint te blèren en je rent er naartoe en: "bubububub". Die gaat steeds meer blèren. En toen ben ik daar acuut op een dag mee gestopt en toen ben ik aandacht gaan geven aan mijn diamantjes, aan mijn juweeltjes. Gaan zeggen: "jongens, wat doen jullie dat goed". En ik ging met hun in gesprek en hoe kunnen we nog beter? En ineens zeiden de mensen: "ik wil ook aandacht". "Ja, dan moet je bij deze groep komen." En dan moeten ze erbij horen. En dan moeten ze erbij horen, dus het werkt gewoon om je aandacht te focussen op wat je wel wil.
Waar kunnen de mensen dit boek kopen?
Ja, het kan via de boekhandel. Je kunt bij de boekhandel bestellen. Op internet kun je het bestellen; bol.com.
Ook via jouw website?
Het kan ook via mijn website en dan kan ik het nog signeren. Op www.huubnarinx.nl vind je mij terug.
Oké prima, we zullen de link onder de video zetten. Huub, dank je wel voor dit interview.
Dank je, graag gedaan.
En u, beste kijker; bedankt voor het kijken en alweer tot volgende week!
