Transcript
Heb jij ook altijd willen weten hoe ons brein werkt? Waarom een braintstorm sessie de slechtste manier is om hersenen creatief in te zetten? Paul Smit is cabaretier, en een veelgevraagd spreker op congressen die alles weet over ons brein en creativiteit.
Dag Paul, welkom in onze studio.
Dank je wel.
De grote vraag: hoe werkt ons brein?
Ja, daar kunnen we vier jaar over babbelen natuurlijk.
En waar beginnen we dan?
En waar beginnen we? Nou wat ik vooral bij mijn bedrijfspresentaties verhelder is dat, we hebben per dag zo'n dertig duizend tot zestig duizend gedachten, dat is vrij veel...
Dat is indrukwekkend, ja.
Alleen vijf procent is functioneel, is creatief, is heel handig, die andere vijf en negentig procent dat is een soort ruis. Ik noem dat altijd de stem van een Statler and Waldorf [Muppets], ken je die nog, die man zo op het balkon. Nou die zit in ons hoofd, en dat piekerverstand, die is alleen maar bezig met wat als, stel nu dat, had ik maar, en als je dus heel veel van dat piekerverstand hebt, wat je in organisaties veel zit, dan krijg je alleen maar meer angst, meer verkramping.
En heb je dat dan ook niet nodig? Iemand die analytisch naar dingen kijkt, die net die stemmetjes gebruikt?
Ja maar dat is meer het functionele. Het functionele is ook van heb ik een evenement georganiseerd, heb ik dat gedacht, klopt de planning, komt de spreker op tijd. Alleen, het piekerverstand is als je 's nachts, de dag voor het evenement lig je nog te malen, maar wat als de spreker te laat komt, en stel dat de catering niet klopt, en wat als dit...
... en daar kun je toch niets meer aan doen ...
... nee, daarom, alleen we laten ons wel vaak daardoor leiden.
Nu wat we heel vaak zien is ... om dan met creativiteit aan te gaan wakkeren dat mensen een brainstorm sessie gaan organiseren. Maar is dat dan een goed idee?
Nou, vanuit neurowetenschap is brainstormen de slechtst mogelijke manier om te komen tot creatieve ideeën.
Oei.
Ja, oei. En hoe komt dat? Wat blijkt, en dat kan iedere sporter of kunstenaar beamen, de meest creatieve momenten heb je als je eigenlijk helemaal niet nadenkt. Je bent ergens op gefocussed, je bent bijvoorbeeld een schilderij aan het maken, en opeens heb je het, een zakenman heeft het niet anders, opeens heb je het idee, alleen wat blijkt nu vanuit de neurowetenschap dat het idee dat plopt juist op als vooral het gedeelte dat bestemd is voor al die gedachten, als dat uit staat.
Dus als die muppets zwijgen.
Als die muppets uit gaan, dan komt de creativiteit. Dus je ziet het vaal als je helemaal vekrampt als directeur, van en hoe moet dit, en dan gaan we vaak heel hard nadenken en heel hard werken, maar wat veel beter is dat is een wandelingetje gaan maken, want dan komt het andere deel van het brein weer in actie.
Maar dan is dat natuurlijk voor een bedrijf weer wat nieuws, he, want ze zijn gewoon om een meeting te organiseren met tien man te gaan zitten om te brainstormen dat er dan plots ineens in de agenda staat van euhm ik ga een uurtje wandelen?
Ja, dan denkt men van doe eens normaal, maar het zou veel beter zijn.
Ja, eigenlijk wel.
Ik ken ook veel zakenmensen die doen dat. Van die zeggen als ik voel dat ik klem zit, in die kramp, je voelt dat gemopper in je hoofd, dan ga ik of op vakantie of ik ga wandelen, ik ga sporten, dus we zijn vaak geneigd iets te doen wat averechts werkt, namelijk nog harder te strugglen.
Maar het is datzelfde gemopper dat je hebt voordat je op het podium moet om een speech te gaan geven, en hoe doe je die muppets dan zwijgen?
Nou het begint met, nou kijk als jij dat interview doet, en jij zit eerst al een uur van, oh, stel ik wel de goede vragen, en is de spreker wel – komt hij wel op tijd, hoe sta ik er op, dan zit je hier heel verkrampt eigenlijk te babbelen.
Ja.
Nou, op het moment dat je ziet dat die gedachten komen wel op maar je gelooft ze niet meer, dus je bent die gedachte helemaal niet, dat is gewoon flauwekul in je hoofd, dan wordt het echt een heel stuk rustiger.
Maar dan vooral ook een stuk bewustworden van...
Het, het is bewustworden, alleen we zijn zo geneigd, er hoeft maar een gedachte op te komen, wat als er iets mis gaat, en dan is het interessante dat jouw brein niet het verschil kent tussen wat jij fictief bedenkt, en wat echt zo is. Dus als jij nu bijvoorbeeld denkt van ik ben mijn telefoon kwijt dan is de chemische reactie in jouw lichaam precies hetzelfde als wanneer je hem echt kwijt bent. Dus je merkt ook, als je 's nachts ligt te piekeren over een evenement, dat je hele lichaam verkrampt want je brein weet het verschil niet. Dus je ziet ook met interviews, als je heel veel Statlers en Waldorfjes in je hoofd hebt, dan gaat het interview heel gemaakt verlopen.
Ja. Nu vanuit jouw ervaring, want jij bent natuurlijk spreker, jij staat regelmatig op evenementen, kom je dat ook tegen in jouw omgeving, dat je dat merkt bij andere mensen, waar je mee werkt? Dat dat soort dingen gaan spelen en dat die dan misschien een invloed hebben op wat jij moet doen?
Ja. Zowiezo al de organisatie daar om heen, maar ook de directeur die moet speechen, met Statler en Waldorf op zijn schouder, dus soms komt bij een evenement en je ziet al dat de hele organisatie gebaseerd is op een soort blinde paniek, het is allemaal angst en dat doet het evenement niet ten goede.
Misschien om af te sluiten. Heb jij nog één laatste, gouden tip voor onze kijkers?
Nou de laatste, gouden tip is die van de herkenning, van al dat piekerverstand en van het besef dat dat niks toevoegt. Want heel veel dingen waar wij ons druk over maken heb je toch niet in de hand. Dus laat ook bij een evenement lekker ruimte voor spontaniteit. Dan wordt het allemaal veel gezelliger.
Maar spontaniteit, dat klinkt voor een event-planner als iets... als een taboe, want hij moet het allemaal toch maar mooi geregeld hebben. Hoe breng je dat dan toch samen?
De basis regel je, en daarbinnen in heb je vrijheid. Net als dat je bij een voetbalteam een basisopstelling hebt en daarbinnen is de speler vrij om te functioneren. En dat werkt het best.
Dus laat het toch een stuk los.
Het is de balans tussen structuur en loslaten, ja. En vaak slaan we door in de structuur.
OK, Paul, super bedankt voor je komst naar de studio en dit interview.
Ja, dank je wel, leuk.
En u beste kijker, bedankt voor het kijken, en alweer tot volgende week.
