Transcript
Veel mensen krijgen stress van alleen al de gedachte om te speechen. Toch is trainer Peggy Richie ervan overtuigd dat iedereen een goede spreker is. Waarom het op een podium misloopt en wat je eraan kan doen, vraag ik haar zelf.
Dag Peggy, welkom in onze studio.
Dag Kevin, dankjewel.
Hoe komt het dat in het dagelijkse leven, als we iets aan vrienden moeten vertellen, dat het eigenlijk heel vlot loopt, maar op het moment dat we dan op een podium moeten staan, om een speech te geven, dan loopt het meestal, of bij heel veel mensen toch, heel vaak mis. Hoe komt dat?
Als ik met jou babbel, dan gaat dat omdat jij mij gewoon kan volgen en omdat wij met elkaar interactie hebben. En sta je voor een groep, dan denken we ineens van oh, ik moet van alles doen. Ik ben ineens heel belangrijk, ik moet goed overkomen, wat denken ze van mij, hoe gaan ze reageren als ik dit zeg, als ik dat zeg...
En de stressniveaus beginnen zich al op te stapelen...
Terwijl eigenlijk... voor een groep staan is eigenlijk ook gewoon een één-op-één. Want als je in de zaal zit, die mensen communiceren maar met één persoon, namelijk de persoon die op dat podium staat. Dus voor hun is het een één-op-één. Ja als je op het podium staat is het een één-naar-heel-veel.
Maar is er dan niet iets zoals een groepsdynamiek die zorgt dat het toch iets complexer wordt?
Ik denk dat het aanstekelijk kan werken. Dus als je merkt dat er mensen naast je zijn, die heel enthousiast zijn over iets dat op het podium gebeurt, dat je ook zin hebt om daarbij te willen horen. Dus in die zin heb je zeker een groepsdynamiek die je ook kan gebruiken. Stel dat je een paar vrienden in de zaal hebt, dan kan je beginnen met hun te targetten, zeg maar. Zijn zij mee, dan zullen de mensen daarrond ook gemakkelijker meegaan in je verhaal.
Maar podiumvrees... mensen hebben het vaak toch. Hoe ga je er dan mee om als je toch merkt van ik voel me hier niet lekker. Hoe kan je daar dan mee omgaan?
Vooral heel duidelijk weten wat je komt doen. En weten dat het nooit om jou als spreker gaat. Je gaat uiteindelijk een groep beïnvloeden. De bedoeling is dat jouw groep weggaat, of de individuen in je groep weggaan, en dat die iets doen met jouw boodschap. Ik als spreker ben dan niet belangrijk. Als zij maar doen wat ik hun kom geven. En dat neemt heel veel druk weg. Ik zeg altijd: als je Madonna bent, of Lady Gaga, ja dan moet je er zelf geweldig uitzien en goed je performance doen, maar als spreker gaat het eigenlijk nooit om jou. Het gaat altijd om je boodschap. Wat je komt brengen, wat je komt vertellen.
Je begint je antwoord met een groep 'beïnvloeden'. Wat bedoel je daar precies mee?
Ja. Heel vaak zeggen mensen: ik moet een boodschap overbrengen. En daar ben ik het niet mee eens. Een boodschap overbrengen? Dan kun je veel beter een e-mailtje sturen, een brochure maken, een bedrijfsfilmpje... Als je voor een groep staat, dan gaat het er juist om dat je die mensen iets wil meegeven. Er moet iets veranderen. Ze komen binnen op een bepaalde manier en ze moeten weggaan op een andere manier. Wanneer dat niet gebeurt, ja dan heb je eigenlijk je werk niet goed gedaan. Je wilt iets beïnvloeden.
Ik krijg heel vaak de vraag van mensen van als ik dan voor zo'n groep sta, hoe moet ik me dan gedragen, hoe ga ik daar staan... want mensen gaan toch zien dat ik nerveus ben, en zo verder.
Ja. Ik werk heel veel met mindset. Hoe je je voelt, en wat je denkt op dat moment gaat eigenlijk bepalen hoe je daar staat. Dus als ik zeg van oh, ze gaan me niet tof vinden en ze zijn waarschijnlijk heel kritisch over wat ik ga zeggen, ja dan gaat mijn non-verbale communicatie dat ook verraden. Dan ga ik waarschijnlijk al heel defensief daar staan. Terwijl, als ik zoiets heb van tof... ik ga dat podium op... ik zeg altijd: ik ga nieuwe vrienden maken vandaag. Ja, dan ga je daar ook echt staan van ik heb er zin in, en uw non-verbaal klopt dan daar ook mee. Je gaat automatisch rechtop staan, je gaat dat ook uitstralen. Dus het is vooral dat waar ik heel veel mee werk. Hoe wil je je voelen? En dat moet je wel voorbereiden. Je moet niet denken: ja, ik ga dat podium op en dan zal ik zien hoe ik me goed kan voelen. Je moet daar echt over nadenken. Wanneer voel ik mij super? En dan moet je ook niet gaan toneelspelen.
Ja, want dat is natuurlijk wel het risico dat dat gaat gebeuren.
Ja. Nee, gewoon iets dat van jezelf is. Een mooi voorbeeld is van als je verliefd bent. Dan straal je en dat kun je niet wegsteken. Iedereen kan dat dan zien. Wel, dat gevoel kun je eigenlijk perfect oproepen op zo’n moment.
Hoe doe je dat dan concreet? Want ik hoor acteurs dat altijd heel graag vertellen van ik roep een gevoel bij me op en dan breng ik dat in die scène, maar hoe doe je dat?
Wel, even je ogen dicht, en ga daar eens naartoe. Bijvoorbeeld, je kunt nu perfect mentaal even naar je huis gaan, even in je zetel kruipen en je goed voelen. Doe je ogen dicht... nu al, je ziet nu al je zetel thuis, he? Alleen al omdat ik erover praat, visualiseer je dat. En je kan dus perfect even een strandwandeling maken met je kindjes, of ja, gewoon een leuk moment hebben of een moment waarop je dat sowieso al goed doet. Als je geïntimideerd bent door een bepaald publiek, kun je perfect naar een situatie gaan, waarin je niet geïntimideerd wordt door je publiek en dat gevoel dan eigenlijk even oproepen.
En met die mindset ga je dan on-stage en gaat het een stuk vlotter. Het verhaal zelf, ga je dat inhoudelijk ook op voorhand oefenen?
Ja, dat hoop ik wel. Dat is zeker de bedoeling, want hoe beter je oefent, hoe beter je het beheerst. Maar voordat je je verhaal gaat maken, is het heel belangrijk van even goed na te denken. Wat kom ik hier nu eigenlijk doen? Heel vaak hoor ik mensen zeggen: ja, ik kom over dat onderwerp praten. En dat is niet wat je komt doen. Nee, wat kom je DOEN? Wat wil je die mensen meegeven – weeral dat beïnvloeden – hoe wil je dat ze veranderen door hetgeen dat je hen gaat geven? En als je die hebt – ik noem dat de Million Dollar Phrase – en dat is niet omdat je daar ooit al een miljoen dollar voor gekregen hebt... ik wacht nog altijd – nee, dat is de zin waar alles om draait. Mensen komen binnen en ze gaan weer buiten. En wat moeten ze op dat moment zeggen, als je buiten gaat? En dat stukje is heel belangrijk. Eens dat je dat weet – dat is echt je key message – dan ga je inhoudelijk kijken: wat heb ik dan nodig om dat doel te bereiken? En less is more. Hoe minder... niemand heeft ooit geklaagd dat een speech te kort was.
Nee, de meeste mensen zijn daar zelfs heel blij mee dat het niet te lang duurt.
Ja. Dus liever een beetje te weinig vertellen en de mensen met honger te laten vertrekken dan te veel en dat iedereen..pfff... ja, niet meer mee is.
Zijn er dingen die jouw podium goed of slecht kunnen doen?
Ik geloof niet zo in goed of fout als het gaat om het podium. Het gaat alleen over oorzaak-effect. Ik heb mensen dingen zien doen die volgens de regels van het presenteren absoluut niet mogen – handen in zakken, monotone stem, soms zitten op een stoel – en toch hadden die een hele goede speech. Een heel goede beïnvloeding van hun publiek. Ze hadden echt impact gehad.
En waar zit dat dan?
Ja, het plaatje klopt. Het plaatje moet kloppen. Het is oorzaak-effect. Dus je moet vooral kijken: als ik dat doe, ja wat is dan het effect dat het heeft op het publiek? En dat is ook heel persoonlijk. Het moet ook authentiek zijn, het moet bij jou passen, het moet dicht liggen bij wie jij bent. En dan gaat het erin. Dat is lastig, he?
Ja, want eigenlijk... het is en blijft een ietwat onnatuurlijke situatie waar je je op dat ogenblik in bevindt.
Jezelf blijven moet je ook voorbereiden. Want ik hoor dan mensen zeggen: ja, wees maar gewoon jezelf. Maar op dat moment weet je niet meer wie dat ook alweer is. Dus is het goed om op voorhand na te denken ...
Over die mindset dan...
Ja. En ik raad ook vaak mensen aan om een brief aan zichzelf te schrijven. Ik had vorige week een prachtige dame die ik advies mocht geven en die was ook een beetje aan het twijfelen van ja, ben ik niet te jong, kan ik dit wel... En ik heb haar gewoon gevraagd om op een goed moment, waarop ze zich sterk voelde, een brief aan zichzelf te schrijven waarom dat zij gewoon een hele toffe madam is. En die dingen goed te benoemen. Ze heeft dat ook vlak voor haar speech bekeken en ik had de volgende dag een fantastisch mooi sms'je van haar dat het gewerkt had.
Dat is een ongelofelijk mooie tip om mee af te sluiten. Peggy, superbedankt voor je komst naar de studio.
Heel graag gedaan.
En u beste kijker, bedankt voor het kijken en alweer tot volgende week.
